İzmir’in İşgaline Giden Süreç
Rusya’da gerçekleşen devrim ile beraber Rusya Birinci Dünya Savaşı dışında kalınca, İtilaf Devletleri kendi aralarında gerçekleştirdikleri toplantıda İzmir ve bölgesinin İtalyanlara bırakılması hususunda karar almışlardır. Ancak sonraki süreçte İtilaf Devletleri özellikle İngiltere, İtalya’nın Batı Anadolu bölgesinde büyümesini ve güçlenmesini kendi politikalarına ve menfaatlerine uygun bulmadığı için bu bölgenin Yunanistan’a bırakılmasına karar vermiştir. Özellikle Mondros Ateşkes Antlaşması sonrası İtilaf Devletlerine ait savaş gemileri sık sık Ege ve Akdeniz limanlarına uğramaktaydı. Dolayısıyla bu durum bir işgal hazırlığı olarak yorumlanmaktaydı. İzmir olası bir Yunan işgali karşısında savunmasızdı, İstanbul Hükümetine göre endişeye gerek yoktu.
5 Mayıs 1919’da Fransa’da toplanan Üçler Konseyi’nde İzmir’in Yunanlılar tarafından işgal edilmesi kabul edilmiştir. İtalyanlar bu konseye davet edilmemişler, konsey kararlarını da resmi olmayan yollardan öğrenmişlerdir. Sonrasında ise Yunanlılardan önce davranarak 11 Mayıs 1919’da Fethiye, Bodrum, Marmaris’i işgal etmişlerdir. Ayrıca Yunanlıların İzmir’i işgal etmelerini de onaylamışlardır.
İzmir’in İşgali
15 Mayıs 1919 tarihinde Yunanlılar, İzmir’de Hristiyan halkın katledildiğini ve İzmir’de Rumların çoğunlukta olduklarını öne sürerek İzmir’i İşgal Etmişlerdir. Yunanistan gerekirse kan dökerek, gerekirse korku salarak, şehrin bazı bölgelerini ateşe vererek İzmir’in İşgalini tamamlamışlardır. Ayrıca İzmir’in İşgali sırasında liman İngiliz, Fransız ve İtalyan gemileriyle dolup taşmıştı. Yani Yunanistan İzmir’de yalnız değildi, çok fazla desteğe sahipti. Yunanistan yaptığı bu işgal girişimini yalan belgelerle ve sahte raporlarla meşru hale getirmeye çalışmıştır.
Milli Mücadelenin İlk Kurşunu: Hasan Tahsin
Hasan Tahsin 1888 yılında Selanik’te dünyaya gelmiştir. Gerçek ismi Osman Nevres‘tir, ancak Hasan Tahsin takma adını kullanmıştır. Hukuk-u Beşer Gazetesinin baş yazarlığını yapmıştır. İzmir’in Yunanlılar tarafından işgal edildiği gün Yunanlıların geçit töreninde Hasan Tahsin geçitteki bir Yunan askerine ateş etmiştir ve öldürmüştür. Sonrasında ise kendisi de Yunan askerleri tarafından açılan ateş sonucunda Şehit düşmüştür. Ayrıca çıkan arbede ve karışıklıkta pek çok Türk Askeri süngülenerek Şehit edilmiştir, çok kan dökülmüştür. 15 Mayıs 1919 tarihinde Hasan Tahsin’in ateşlediği kurşun, Milli Mücadelenin ilk kurşunu olarak tarihimizde yerini almıştır.
İzmir’in İşgaline Tepkiler
İzmir’in İşgaline ilk tepki yukarıda da bahsettiğimiz gibi Hasan Tahsin’den gelmiştir. Sonrasında ise bu işgal tüm ülke genelinde büyük bir tepkiyle karşılanmıştır. İzmir’den gelen kötü haberler ülke genelinde büyük yankı uyandırmıştır. Ayrıca bu işgalin bir işgal olmaktan çıkıp ilhak yani Yunanistan topraklarına katılma söylentisi de yayılmaya başlamıştır. İzmir’in çevre bölgelerinde başlamak üzere pek çok ilde, ilçede işgale tepki mitingleri düzenlenmiştir. İlgili makamlar telgraf yağmuruna tutulmuştur. Özellikle İstanbul’da 17 Mayıs’tan itibaren başlayarak büyük mitingler ve protestolar düzenlenmiştir. Bu mitinglere tanıdık pek çok isim katılmış ve destek vermiştir. Milli Mücadele ruhunun ateşlenmesi İngilizleri oldukça rahatsız etmiştir. Dolayısıyla İngiltere, hükümete baskı yaparak miting ve protestoları yasaklatmıştır. Yine de bu yasaklara rağmen bazı bölgelerde mitingler, gösteriler, protestolar devam etmiştir. Türkler bu işgalin haksızlığını bütün dünyaya duyurmaya çalışmışlardır. Yunan işgalinin haksızlığı Amiral Bristol Raporu ile de uluslararası bir kanıt haline gelmiştir.