Süleyman Şah Anadolu’ya Kaçtı mı? Gönderildi mi?
Süleyman Şah‘ın Anadolu’ya girişi ile ilgili olarak birtakım farklı görüşler mevcuttur. İlk görüşe baktığımızda, özellikle batılı tarihçiler Süleyman Şah’ın Melikşah‘a isyan ederek Anadolu’ya girdiğini ve Anadolu’da kendi devletini kurduğunu iddia ederler. Diğer bir görüş ise Melikşah’ın Süleyman Şah‘ı kendi isteği ile görevlendirip Anadolu’ya gönderdiği görüşüdür. Bu iki görüşü yorumlayacağız.
Kut sahibi ailenin her erkek bireyi tahtta hak iddia edebilir. Bu bir isyan değildir, kutun vermiş olduğu bir yetkidir. Bu bir hak mücadelesidir. Batılı tarihçiler Türk yönetim mantığını iyi anlayamadıkları için saltanat ailesindeki her mücadeleyi isyan olarak adlandırmışlardır.
Bazı kaynaklarda Süleyman Şah‘ın Melikşah ile anlaşamayıp Anadolu’ya kaçıp devletini kurduğu ifade edilir ancak bu bilginin yanlış olduğunu birazdan göreceksiniz.
Melikşah, Kutalmışoğulları’nın her daim hak iddia edebileceklerini bildiği için onlara görevler vermiştir. Türk töresine göre Kurtköy eskort
saltanat mücadelesini kaybeden kut almış aile fertleri ya öldürülür ya da şanına layık bir şekilde görevlendirilir. Bu görevler genelde valilik ve komutanlık olmuştur.
Yabgulu Türkmenler Meselesi
Arslan Yabgu’ya bağlı olan Türk Boylarına Yabgulular veya Yabgulu Türkmenler deniliyor. Bunların bir kısmı Arslan Yabgu’nun ölümünden sonra Mikailoğulları tarafına geçtiler. Diğer bir kısmı ise bu durumu reddetti ve bağımsız bir şekilde başı boş hareket ettiler. Başı boş kalan bu Yabgulu Türkmenler kaos çıkarmaktaydı. Melikşah döneminde Halife ile beraber Yabgulu Türkmenlerin sınır boylarına yerleştirilmesi kararı alındı. Böylelikle hem Fatımilere set çekilmiş olunacaktı hem de Bizans ile mücadele edip Anadolu’da yeni fetihler yapılacaktı. Büyük Selçuklu Devleti bu hamlesiyle içinde bulunduğu sorunu dışarıda yeni fetihlerle değerlendirmiş oluyordu. Yabgulu Türkmenler Anadolu’nun güney kısmına Suriye’nin kuzey Malatya eskort kısmına yerleştirildiler. Yabgulu Türkmenlerin bir özelliği de kendilerini yönetecek komutanları Arslan Yabgu soyundan olmadığı sürece itaat etmezler. Dolayısıyla Süleyman Şah‘ın Yabgulu Türkmenlerin komutanı olması için Anadolu’ya gönderildiği görüşü vardır.
Süleyman Şah Anadolu’ya diğer üç kardeşi ile beraber gelmişti; Devlet, Alp İlig ve Mansur. Mansur güneyde Melikşah’ın kontrolünde olan bölgelere de saldırmıştı. Bunun üzerine Süleyman Şah, Melikşah‘a mektup gönderip kendi kontrolünün dışında hareket ettiğini bildirmiştir. Melikşah, Emir Porsuk’u Mansur üzerine gönderip Mansur’u öldürtmüştür. Süleyman Şah’ın Melikşah tarafından Anadolu’ya gönderildiği görüşünü kuvvetlendiren diğer bir olay da 1084 yılında Süleyman Şah tarafından Antakya’nın alınmasıdır. Antakya alındıktan sonra Süleyman Şah Antakya’yı Melikşah adına aldığına dair mektup göndermiştir.
Anlattıklarımız göz önünde bulundurulduğunda Süleyman Şah‘ın Melikşah tarafından Anadolu’ya gönderilmesi daha muhtemeldir.