Berlin Antlaşması Nedir?
Berlin Antlaşması, 93 Harbi yani 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında imzalanan Ayastefanos Antlaşması‘nın Batılı Devletlerin çıkarlarına ters düşmesi sebebiyle kabul edilmemesi üzerine imzalanan yeni antlaşmaya verilen isimdir. Berlin Kongresi görüşmeleri sonucunda imzalanmıştır. Kongre toplanma tarihi 13 Haziran 1878’dir Berlin Antlaşması‘nın imzalanma tarihi ise 13 Temmuz 1878’dir. Yürürlüğe giren antlaşma bu antlaşmadır. Berlin Antlaşması yeni dünya düzeni kuran bir antlaşmadır, bu düzen bizi 1. Dünya Savaşına kadar götürüyor.
Antlaşmanın İçeriği ve Maddeleri
– Karadağ bağımsız oluyor, savaş gemisi bulundurmamak şartıyla Antivari Limanı’nı alıyor. Osmanlı Devleti borçlarından bir kısmını üstleniyor.
– Sırbistan bağımsız oluyor, Osmanlı Devleti borçlarından bir kısmını üstleniyor. Niş ve Pirot şehirleri Sırplara bırakılıyor, Mitroviçe ise Osmanlı’da kalıyor.
– Romanya bağımsız oluyor, Besarabya Ruslara bırakılıyor. Dobruca Romanya’nın oluyor.
– Büyük Bulgaristan reddediliyor ve Bulgaristan küçültülüyor, Osmanlı Devleti’ne vergi yolu ile bağlı bir prenslik haline getiriliyor.
– Doğu Rumeli vilayeti kurulmuştur ve Osmanlı Devleti’ne bırakılmıştır. Batı Trakya ve Makedonya Osmanlı Devleti’nin olmuştur.
– Yunanistan ile Osmanlı Devleti arasındaki sınır meselesi sorunu iki devletin kendi arasında çözülecektir.
– Bosna-Hersek’in idaresi geçici olarak Avusturya’ya geçecek.
– Kars, Ardahan ve Batum Rusya’ya bırakılıyor. Rusya’dan Eleşkirt ve Doğu Beyazıt alınıyor.
– Kotur nahiyesi İran’a bırakılmıştır.
Ermeni Meselesi: Osmanlı Devleti’nin Ermenilerin yaşadığı bölgelerde ıslahatlar yapması kararlaştırılır.
Savaş Tazminatı: Frank üzerinden 802.500.000 Frank (Sekiz yüz iki Milyon beş yüz Bin).
Boğazlar Meselesi: Boğazlar savaş döneminde savaş gemilerine kapalı olacaktır.
Berlin Antlaşmasının Sonuçları
Berlin Antlaşması‘nın kurmuş olduğu yeni dünya düzeni 1. Dünya Savaşı’na kadar gidecek olan yeni dünya düzenidir. 1. Dünya Savaşı’nın birçok sebebini Berlin Antlaşması‘nda aramak gerekir. Bu antlaşma aynı zamanda pek çok yeni problem de ortaya çıkaracaktır.
Osmanlı Devleti açısından bu antlaşmanın kaybedeni Osmanlı Devletidir çünkü yönetimi çok zora sokan bir antlaşma imzalamışlardır. 2. Abdülhamid’in tahta yeni çıktığı bir dönemde böylesine bir antlaşma imzalanması devleti yönetmeyi oldukça zorlaştırmıştır. Berlin Antlaşması, Osmanlı Devleti’nin gidişatını çok etkilemiştir. Bu savaş sonucunda Osmanlı Devleti 287.000 km2 toprak kaybetmiştir, bu topraklarda yeni devletler kurulmuştur ve büyük bir göç dalgasıyla karşı karşıya kalmıştır.
Berlin Antlaşması, İngiltere’nin Osmanlı Devleti üzerindeki politikasını değiştirmesine sebep olmuştur. Önceleri Osmanlı Devleti’nin yaşamasından yana olan İngiltere artık gördü ki ne yaparsa yapsın Osmanlı Devleti dağılacak. Bu antlaşma sonrasında İngiltere’nin de tek amacı alabileceği en iyi payı almak.
Diğer bir politika değiştiren devlet ise Avusturya’dır. Avusturya da 1815 yılından beri Osmanlı Devleti’nin varlığını desteklerken, Berlin Antlaşması sonrası tıpkı İngiltere gibi alabileceği topraklar için fırsat kovalamaya başlamıştır.
Berlin Antlaşması‘nın bir diğer sonucu ise 1872 yılında ortaya çıkan bir ittifaklık var. Bu ittifaka Üç İmparator Ligi veya Üç İmparator Birliği de denilmektedir. Bu ittifaktaki devletler ise; Almanya, Avusturya, Rusya. Berlin Antlaşması ile beraber bu ittifaklık da önemini yitirmiştir.