Müridizm & Gazavat Nedir?
Müridizm veya Gazavat dediğimiz bu hareket Nakşibendi Tarikatının öncülüğünde gerçekleşen dini ve milli direniş hareketidir. Ruslar tarafından Müridizm adıyla anılmıştır. Tarikat ise kendilerinin bu hareketine Gazavat demiştir. Çeçen asıllı olan Şeyh Mansur’un 1785 yılında başlattığı ve çeşitli aralıklarla Rusya’daki çarlık rejimine karşı gerçekleştirilen bağımsızlık hareketidir. Müridizm & Gazavat hareketinin amacı ortak bir Kafkasya etrafında kardeşlik ruhunu, eşitliği, disiplini ve düzeni kurmaktır.
Şeyh Mansur
1785 yılında Şeyh Mansur‘un yaptığı gaza çağrısı tüm Kafkasya’da yankılanmıştır ve taraftar bulmuştur. Şeyh Mansur’un bu faaliyetleri Osmanlı Devleti’nin de dikkatini çekmiştir. Kendi söylediğine göre rüyasında Hz. Muhammed ile karşılaştığını ve ondan emir aldığını söylemiştir. Bu durumla ilgili olarak Bâb-ı Âli’ye yani Osmanlı Devleti’ne mektup gönderip kendisinin Peygamber tarafından gaza için görevlendirildiğini yazmıştır.
Şeyh Mansur etrafında topladığı kişilere Ruslar ile dostluğun haram olduğunu söyleyip halkı ayaklandırmıştır, bu durum Rusları oldukça tedirgin etmiştir. Ayaklanma sonrası Müridizm & Gazavat ile Ruslar arasında köylerde çatışmalar yaşanmıştır. Ruslar pek çok kez yenilgiye de uğratılsalar en sonunda Şeyh Mansur’u ele geçirmeyi başarmışlardır. Şeyh Mansur esir hayatında tutulduğu yerde vefat etmiştir. Osmanlı Devleti, Rusya’dan Şeyh Mansur’un naaşını istemişse de alamamıştır.
İmam Gazi Muhammed
Şeyh Mansur’un vefatından sonra İmam Gazi Muhammed 1830 yılında ikinci kere Müridizm & Gazavat hareketini başlatmıştır. Bu durum Rusları daha da kızdırmıştır ve Müslümanlar üzerine çok şiddetli gitmişlerdir. Bu dönemde Müslümanlar büyük bir zulüm ile karşı karşıya kalmışlardır. Bu süreçte İmam Gazi Muhammed de çatışma sırasında vefat etmiştir.
Hamza Bey ve Şeyh Şamil
Üçüncü Müridizm & Gazavat hareketinin imamı Hamza Bey, dördüncü imamı ise Şeyh Şamil olmuştur. Şeyh Şamil döneminde Ruslar ile ciddi mücadele edilmiştir. Ruslar ağır kayıplar vermiştir. Şeyh Şamil 25 yıl gibi uzun bir süre boyunca Ruslar ile mücadele etmiştir. En sonunda ise 1859 yılında kendisi, ailesi ve kırk müridi ile beraber İstanbul‘a gönderilmeleri şartıyla Ruslara teslim olmuştur. İstanbul’dan sonra Medine’ye giden Şeyh Şamil orada vefat etmiştir. Şeyh Şamil sonrasında Müridizm & Gazavat hareketinin başına pek çok kişi gelmiştir. 1920’li yıllara kadar faaliyetlerini sürdürmüşlerdir.