12 hayvanli turk takvimi A6VUBQ6p
12 hayvanli turk takvimi A6VUBQ6p

12 Hayvanlı Türk Takvimi

12 Hayvanlı Türk Takvimi Nedir?

Takvim; İnsanlığın erken dönemlerinden beri zamanı belirleme amacı ile geliştirdiği bir tekniktir. Bir uygarlıkta takvimin varlığından bahsedebiliyorsak her şeyden önce bir astronomi bilgisinin varlığına kanaat getirmemiz gerekir. Çünkü takvim hesaplamaları gök cisimlerinin hareketlerine göre hesaplanacak. Baktığımız zaman iki tür takvim düzeni vardır. İlki dünyanın Güneş etrafındaki konumunu baz alan yani bizim Şemsi dediğimiz takvimlerdir. İkincisi ise dünyanın Ay etrafındaki turunu baz alan yani bizim Kameri dediğimiz takvimlerdir. Fakat çoğu toplumda Güneş baz alınmıştır.

Türk Toplulukları Orta Asya’da 12 Hayvanlı denilen bir takvim kullanırken, İslam Coğrafyasına yerleştikten sonra Hicri takvimi kullanmaya başlamışlardır. 12 Hayvanlı Türk Takvimi, Türk Toplulukları tarafından uzunca bir süre kullanılmıştır. Bu takvim Şemsi bir takvimdir. Bir yıl 365 güne eşittir fakat buradaki zaman algısı daha kısadır. 12 Hayvanlı Türk Takviminde 1 ay 15 gün ediyor yani 1 yıl içerisinde 24 ay vardır. Bu takvimde yılın başlangıcı Şubat ayıdır. Bu takvimle ilgili bilgilerimiz çok eski kaynaklara dayanmaktadır. Orhun Yazıtlarında bu takvim ile ilgili kayıtlar mevcuttur. Yine kısmen bazı bilgileri Kaşgarlı Mahmut aktarırken, 12 Hayvanlı Türk Takviminin esas cetvelini Biruni aktarmaktadır.

12 Hayvanlı Türk Takviminde 12 yıllık devridaim şeklinde işleyen bir sistem vardır. Her 12 yıl bir çağ içermektedir. 12 Yılın ardından tekrar 1. yıl başlar ve bu yıl adları hayvan adları ile isimlendirilir. Yani 12 Hayvan ismi ay ismi değil yıl ismidir.

12 hayvan

Bu 12 Hayvan Hangileridir?

1.) Sıçgan (Fare)
2.) Od (Sığır)
3.) Pars (Kaplan-Leopar)
4.) Tavışgan (Tavşan)
5.) Lu (Ejderha)
6.) Yılan

7.) Yund (At)
8.) Koy (Koyun)
9.) Biçin (Maymun)
10.) Tabuk (Tavuk)
11.) İt (Köpek)
12.) Tonguz (Domuz)

Takvime Dair Diğer Bilgiler

12 Hayvanlı Türk Takvimi Asya’da çok geniş bir kesimde kullanılıyor. Sadece Türklerin kullandığı bir takvim değildir. Bu takvimin Türk Toplulukları ile beraber de Orta Doğu coğrafyasına geldiğini görüyoruz. Büyük çoğunluk bu takvime 12 Hayvanlı Türk Takvimi demektedir fakat buna karşı çıkıp bu takvimin Çinlilerin olduğunu iddia edenler de vardır. Bunun sebebi ise ejderha, maymun ve domuz gibi isimlerle Türklerin yakından uzaktan alakası olmamasıdır. Tarihçiler ise bu durumu açıklarken bu takvimin Uygurlar döneminde değiştiğini ve Çinlilerde kullanıldığı şekliyle alındığını söylerler. 12 Hayvanlı Türk Takvimi, Mete Han‘ın tahta çıkış tarihi olan M.Ö 209 yılında başlar.