Orhan Bey Dönemi Osmanlı Devleti (1324-1362)
Osman Gazi’nin 1326 yılında vefat ettiğine dair görüşler çoğunlukta olsa bile aslında pek de doğru gibi gözükmüyor. Sebebi ise şu şekilde açıklanıyor; Osman Bey’in vefatını Bursa’nın fethi yani 1326 yılı olarak kabul ediyorlar. Fakat son yıllarda Orhan Bey’in Bursa’da bastırmış olduğu 1323 tarihli sikkeler bulunmuştur. Bu durumda Osman Gazi’nin 1326 yılında öldüğü görüşü gerçek dışı geliyor.
1326 Bursa’nın Fethedilmesi Meselesi
Genel görüş Bursa’nın 1326 yılında bir kuşatmayla fethedildiği yönündedir ancak Bursa fethedilmedi. Orhan Bey Bursa önlerine kadar gelip şehri kuşatmıştır. Yardım geleceğinden ümidini kesen Bursa tekfuru Evrenos Gazi, Harmankaya tekfuru Köse Mihal tarafından ikna edildi. Böylelikle Evrenos Gazi’nin Osmanlı’ya katılmasıyla beraber Bursa barış yoluyla alındı. Bursa’nın Osmanlı Devleti’ne geçmesiyle beraber Bursa başkent yapıldı.
Diğer Fetihler
Orhan Bey zamanında İznik ve İzmit‘in tamamen alındığını görüyoruz. İznik ve İzmit üzerine taciz saldırıları Osman Gazi zamanında başladı fakat Orhan Bey zamanında tamamen alındı.
Karesi Beyliğinin büyük bir kısmı Orhan Bey döneminde ele geçirilmiştir. Karesi Beyliğinin Marmara sahillerinin ele geçirilmesi Osmanlı Devleti’nin Rumeli’ye geçişi için büyük kolaylık sağlayacaktır.
Orhan Bey oğlu Süleyman Paşa komutasında Ankara’ya bir ordu göndermiştir ve bu dönemde Ankara kuşatılmıştır.
Orhan Bey Döneminde Devlet Teşkilatında Neler Yapıldı?
Askeri anlamda bakacak olursak, Türklerden oluşturulmuş Yaya ve Müsellemler bu dönemde kurulmuştur. Yaya ve Müsellemler Hassa Ordusu görevini gördüler yani padişahın ordusu. Görevlerine ve faydalarına bakacak olursak ilk olarak padişaha karşı sorumludurlar ve onu korumakla mükelleftirler. İkinci olarak Osmanlı Devleti kale fetihleri de yapıyor sadece süvariler ile kale fethi yapılması imkansızdır. Doğal olarak yaya sınıfına şiddetle ihtiyaç duyulmaktadır. Üçüncü olarak yayalar ordu ilerlerken önden gidip yol açıyor, tamirat yapıyor, köprü yapıyor. Ancak kısa bir süre sonra yine aynı dönemde Yaya ve Müsellem Teşkilatının güvenilirliği sorgulanıyor ve teşkilat bitiriliyor. Bunun sebebi ise Yaya ve Müsellemlerin tamamen Türklerden oluşmasıydı. Çünkü yeri geldiğinde padişahı kendi halkına karşı bile korumaları gerekiyordu. Aynı zamanda Yaya ve Müsellem ordusuna para verilmedi onun yerine toprak verildi fakat verilen topraklar başkente çok uzaktaydı. Dolayısıyla önemini yitirdi.
Osmanlı Devleti 4 ayak üzerine inşa edilmişti. Bunlar asker, adliye, ulema ve hazineydi. Bu dört ayak devleti oluşturmaktaydı. Ordunun başındaki kişi padişah ama aynı anda tüm vilayetlerde bulunamaz. Dolayısıyla yetki devri yapmak zorundaydı. Orhan Bey döneminde aile üyelerine bölge verilerek yetki devri yapılmıştır. Bu sistem daha sonra Vilayet Sistemi olarak bilinen sisteme dönüşecektir. Bu sistemde desantralizasyona yani merkezden kopukluğa izin verilmemiştir. Yani yetki devri alan aile üyesi gittiği bölgeye devletin bir memuru & valisi sıfatıyla gitmiştir.
Vilayet genişledikçe adaletin sağlanmasında sorunlar ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla yine bir yetki devri yapılması gerekliliği doğuyor. Orhan Bey döneminde Kaza Sistemi kuruldu. Yaşanan her olaya Kaza, bunu hükme bağlayana da Kadı denildi. Her vilayete okumuş, İslam fıkhını bilen bir kadı atandı. Kadıya yargı yetkisi verilmiştir fakat verilen hükmü yürütme yetkisi Bey’e aittir.