Patrici – Pleb Mücadelesi
Patrici – Pleb mücadelesi Roma’da iki sınıf arasında yaşanan sınıf mücadelesidir. Bu mücadeleyi Roma’da cumhuriyetin ilan edildiği M.Ö. 509 senesinde başlatıp M.Ö. 300 senesine kadar götürebiliriz. Bu mücadele görebileceğimiz üzere çok uzun yıllar sürmüştür. Yıllarca süren bu mücadelenin sonunda plebler talep ettikleri hakların büyük çoğunluğuna sahip olmuşlardır, yani galip gelmişlerdir. Pleblerin mücadelesi tek bir olayla sınırlı kalmamıştır. Yaklaşık 200 yıllık süreci kapsayan bu süreçte patriciler ile pleblerin arasında pek çok gelişme yaşanmıştır. Bu yazımızda yaşanan tüm gelişmeleri detaylarıyla vermeyeceğiz ancak pleblerin talepleri, mücadele stratejileri ve elde ettikleri haklar hakkında bilgi sahibi olacaksınız.
Plebler Roma nüfusunun büyük kısmını oluşturmalarına rağmen patricilerin sahip olduğu pek çok haktan mahrumdular. Yönetimde söz sahibi olamıyor, önemli memurluklara seçilemiyorlardı. Halk tabakası da diyebileceğimiz plebler ekonomik olarak zor durumda idiler. Patriciler savaşlarla, ganimetlerle ve ticaret ile zenginleşirken plebler bu duruma seyirci kalıyorlardı. Çünkü ticaret yapabilecek sermayesi, yetkisi yoktu. Ayrıca sefere katılmak istese bile tüm masraflarını kendisi karşılamak durumundaydı. Bunların dışında borçlarından dolayı köle durumuna düşen plebler de mevcuttu. İşte bu gibi durumlar plebleri rahatsız etmekteydi ve en nihayetinde plebler mücadele etme kararı almışlardır.
Patrici – Pleb Mücadelesi Nasıl Başladı?
Mücadelenin ilk hareketi olarak M.Ö. 494 yılında pleblerin şehri terk edip kutsal dağa çıkmalarını gösterebiliriz. Patriciler bu durumu ilk zamanlarda pek ciddiye almasalar da ekonomik ve askeri anlamda pleblere muhtaç oldukları için pleblerin taleplerini kabul etmek zorunda kalmışlardır. Bu taleplerde kölelerin özgür bırakılması, pleblere özel memuriyet, pleblere özel meclis gibi konular vardır. Bu pleblerin, patricilere karşı kazandıkları ilk zaferdir.
Roma’da M.Ö. 450 senesine kadar yazılı bir kanun yoktu. Kanunlar vardı, ancak bunlar örf ve adete dayalı sözlü kanunlardı bunları da ancak büyük patrici aileleri biliyordu. Sözlü kanunların büyük patrici aileler tarafından hatırlanıyor ve biliniyor olması onlara büyük bir güç katmaktaydı. Çünkü patriciler kendi menfaatlerine göre değişiklik yapsalar belki kimse fark edemezdi. Bu durum ise plebleri rahatsız etmekteydi, çünkü davalara bakanlar da yine patrici sınıfına mensup kişilerdi. Dolayısıyla Roma’da M.Ö. 450 senesinde yazılı bir kanun oluşturma ihtiyacı doğmuştur. Pleblerin bazı girişimleri sonucunda 12 levha kanunları ortaya çıkmış ve bu kanunlar herkesin görebileceği bir yere asılmıştır. Bu da pleblerin Gazinatep eskort
kazandıkları diğer bir zaferdir diyebiliriz.
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi bu 200 yıllık süreç içerisinde bürokraside, hukukta sayısız değişiklik ve gelişme olmuştur. Öz olarak Roma her savaşta olduğu vakit patriciler pleblere birtakım tavizler vermek zorunda kalmıştır. Bu durumu bilen plebler de stratejilerini buna göre kurmuş istanbul eskort
ve Roma’nın savaşta olduğu her dönemde daha fazla mücadele etmişler, daha fazla hak talep etmişler ve patricileri daha fazla sıkıştırmışlardır. Cumhuriyetin ilk yıllarında haklar bakımından patriciler ile plebler arasında uçurum varken sene M.Ö. 300 olduğunda bu uçurum neredeyse tamamen kapanmıştır. Plebler en alt memuriyetten en üst memuriyete kadar tüm mevkilerde yer bulabilmişlerdir. Patrici, pleb ayrımı da erimiş ve iki sınıf adeta birbirine karışmıştır. Patrici Pleb mücadelesi kazananı plebler olmuştur.