Yüksek Lisans Nedir?
Yüksek Lisans; Lisans eğitiminin başarıyla tamamlanmasının ardından devam edilen bir üst eğitim türüne verilen isimdir. Yine yüksek lisans programları da tezli yüksek lisans ve tezsiz yüksek lisans olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Biz bu yazımızda Tarih Bölümü için tezli yüksek lisanstan bahsedeceğiz. Tarih Bölümünde tezli veya tezsiz yüksek lisans yapabilmek mümkündür. Tarih alanında akademik kariyer düşünenler ve bu alandan devam etmek isteyenler için tezli yüksek lisansın yapılması önemlidir. Tezli programlarda genellikle ALES puanı, lisans mezuniyet not ortalaması ve yabancı dil puanı aranmaktadır. Bazen de üniversitelerin kendi yazılı bilim sınavı veya mülakatı olabilmektedir. Tezsiz programlarda ise ALES puanı aranmamaktadır.
Tarih Tezli Yüksek Lisans Nasıl Yapılır?
Yukarıda da bahsettiğimiz üzere yüksek lisans programına başvurabilmek için öncelikle lisans eğitiminizi tamamlamanız gerekmektedir. Lisans eğitiminizi tamamlamanın yanında ayrıca ALES puanına ihtiyacınız olacaktır. ALES, Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı’nın kısaltmasıdır ve ÖSYM tarafından düzenlenmektedir. ALES tarihlerini ÖSYM’nin takviminde bulabilirsiniz. Lisans not ortalamanız ve ALES puanınız tamam ancak bazı üniversiteler yabancı dil puanı şartı koymaktadır. Bu puan için ÖSYM’nin düzenlediği YDS veya YÖKDİL sınavlarına girebilirsiniz. Tarih tezli yüksek lisans programını maksimum 6 yarıyılda bitirmek zorundasınız. Bunun ilk 2 yarıyılı yani 1. yılı yüksek lisans dersleri ile geçmektedir. Diğer 2 yarıyılı yani 2. yılı ise tez hazırlama aşamasıyla geçer. Eğer başarısız olursanız eksiğinizi tamamlamanız için 2 yarıyıl yani 1 yıl daha süre verilir.
Tarih Tezli Yüksek Lisans Başvuru Tarihi Ne Zaman?
Tarih tezli yüksek lisans programı için gerekli olan puanlara sahip olduktan sonra yapmanız gereken en önemli şey ilanları takip etmek. Güz ve Bahar yarıyılı olmak üzere bir akademik yıl içerisinde iki defa yüksek lisans programlarına alım yapılmaktadır. Yüksek lisans başvurularının belirli bir tarihi yoktur, her üniversitenin başvuru tarihi farklı olabilmektedir. Önce hangi üniversitelere başvuru yapacağınızı belirledikten sonra o üniversitenin sosyal bilimler enstitüsünün veya lisansüstü eğitim enstitüsünün duyurularını takip etmeniz gerekmektedir. İlan yayınlandığı zaman o üniversite tarafından tüm bilgilendirmeler yapılacaktır. Başvuru şartları, kontenjanlar gibi bilgilere o zaman erişebilirsiniz.
Tarih Tezli Yüksek Lisans Şartları Nelerdir?
Tarih tezli yüksek lisans programının şartları üniversiteden üniversiteye değişmektedir. Kimi üniversite lisans not ortalamanızı en düşük 2.80 isterken, kimi üniversite 3.00 isteyebilmektedir. Tabi ki ne kadar yüksek mezuniyet notunuz varsa kabul edilme şansınız o kadar artacaktır.
Üniversiteler ALES puanı olarak ise genellikle 55 puan şartı koymaktadırlar. Tabi ki bu durum da üniversiteden üniversiteye değişebilmektedir. En düşük 60 ALES puanı isteyen üniversiteler de vardır. ALES puanınızı yüksek tutmanız size çok büyük fayda sağlayacaktır. ALES puanı 5 yıl geçerlidir, ayrıca üniversiteler öğrencileri değerlendirirken bu değerlendirmeyi en çok etkileyen faktör ALES puanınız olacaktır.
Şimdi en çok tartışılan ve merak edilen konuya geldik, tarih tezli yüksek lisans için yabancı dil şart var mı? Bu sorunun cevabı hem evet, hem hayır. Bazı üniversiteler yabancı dil puanı şartı koymakta, ÖSYM’nin veya uluslararası geçerliliği olan yabancı dil sınavlarından belirli bir puan almanızı şart koşmaktadır. Bu şart koştukları puan genellikle 40-55 arasında olmaktadır. Yine bazı üniversiteler eğer bu puanlardan birine sahip değilseniz kendi yabancı dil sınavını yapabilmektedir. Bunun yanında yabancı dil puanı şartı aramayan üniversiteler de vardır. Ancak kendinize şu soruyu sormalısınız, yabancı dilim olmadan akademik alanda ilerleyebilir miyim?
Tüm üniversitelerde olmasa da şartlar arasında yazılı bilim sınavı veya mülakat olan üniversiteler de vardır. Böyle bir durumda ise mecburen başvurduğunuz üniversitenin yazılı bilim sınavına veya mülakatına girmek zorundasınız. Lütfen başvururken tarihlere dikkat edin, farklı üniversitelerin bilim sınavları ve mülakatları aynı tarihe denk gelebilmektedir.
Size tavsiyemiz ise tarih tezli yüksek lisans yapmak istediğiniz üniversitenin sosyal bilimler enstitüsünün veya lisansüstü eğitim enstitüsünün duyurularını sıkça kontrol etmeniz olacaktır. Çünkü sizin de anlayabileceğiniz üzere bu şartlar sabit değildir. Her üniversitenin kendi kabul şartları vardır ve bu şartlar sabit kalmayabilir, yıldan yıla değişiklik gösterebilir.
Programa Kabul Edilenler Nasıl Belirlenir?
Her üniversitede değerlendirme ağırlıkları değişmekle birlikte yukarıda saydığımız şartların belirli ağırlıkları vardır. Örnek vermek gerekirse; %40 ALES, %30 Lisans Not Ortalaması, %20 Yabancı Dil Puanı, %10 Mülakat veya Yazılı Bilim Sınavı şeklinde olabilir. Unutmayın yukarıda yazdığımız sadece bir örnektir, önemli olan mantığını anlamanızdır. Tekrar etmekte fayda görüyorum, ALES puanı genellikle en yüksek ağırlığa sahip puandır.