Bâb-ı Âli Baskını
Bâb-ı Âli Baskını; 23 Ocak 1913 tarihinde Enver ve Talat Beylerin de içlerinde bulunduğu bir grup İttihat ve Terakkici tarafından gerçekleştirilen, hükümet binasının basılıp darbe yapılması ile sonuçlanan gelişmedir. Bu baskın sırasında Osmanlı Devleti Harbiye Nazırı Nazım Paşa öldürülmüştür, Sadrazam Kamil Paşa ile zorla istifa ettirilmiştir. Osmanlı Devleti’nin yönetimi bu olaydan sonra tamamıyla İttihat ve Terakki Fırkasının eline gelmiştir.
Bâb-ı Âli Baskınını Hazırlayan Süreç ve Nedenleri
1. Balkan Savaşı Osmanlı Devleti’nin zor ve sıkışık olduğu bir dönemde patlak vermiştir. Ardı ardına alınan başarısız sonuçlar neticesinde Gazi Ahmed Muhtar Paşa hükümeti istifa etmek zorunda kaldı. Ekim 1912’de Kamil Paşa hükümeti kuruldu ve çalışmalarına başladı. Ancak başarısız sonuçlar ardı ardına gelmeye devam ediyordu. Bu sırada Bulgaristan ordusu İstanbul’un batı sınırına kadar dayanmıştı. Osmanlı Devleti çözüm yolları aramaktaydı, zira savaş Osmanlı için hiç iyi ilerlemiyordu ve çok fazla toprak kaybı yaşanmaktaydı. Darbeyi hazırlan en büyük neden Balkan Savaşı‘nda alınan başarısız sonuçlar ve büyük toprak kayıplarıdır.
Baskın Günü
Bâb-ı Âli üzerine yapılacak baskın bir süredir İttihatçılar tarafından düşünülmekte ve planlanmaktaydı. Ancak İttihatçılar yapacakları darbeye milli bir ruh vermek ve halkın desteğini almak istiyorlardı. Edirne’nin geleceği için 23 Ocak 1913 günü Bâb-ı Âli’de toplantı yapılacaktı. O gün Enver Bey yanında İttihat ve Terakki’nin ileri gelenlerinin de bulunduğu bir grup ile beraber Bâb-ı Âli’ye doğru yola çıktı. İttihatçılar ilerlerken Ömer Naci halkı kışkırtmaya başladı. Böylelikle yanlarına ellerinde bayraklarla beraber halk da katıldı. 23 Ocak 1913 saat 15:00’i gösterdiğinde halkı da yanına toplayan İttihatçılar hükümet binasının önüne vardılar. Talat Paşa ve bazı İttihatçılar saatler öncesinde kılık değiştirerek Bâb-ı Âli’nin içine sızmışlardı. Ayrıca Bâb-ı Âli’nin önemli noktaları İttihatçılar tarafından kontrol altında tutulmaktaydı.
Enver Bey ve yanındaki İttihatçılar Bâb-ı Âli’ye girdiklerinde sadaret yaveri Nafiz Bey tarafından İttihatçılar üzerine ateş açılmıştır. Silah sesleri ve gürültüler sebebiyle odasından çıkan Harbiye Nazırı Nazım Paşa İttihatçılar üzerine yüksek sesle yürüdüğü sırada Yakub Cemil tarafından vurularak öldürülmüştür.
Enver ve Talat Beyler sert bir şekilde Sadrazam Kamil Paşa‘nın odasına girdiler. Ona bir kağıt uzatıp millet tarafından istenmediğini ve istifa etmesi gerektiğini bildirdiler. Sadrazam Kamil Paşa mecburen kendisine söyleneni yaptı ve istifa mektubunu yazıp Enver Bey’e teslim etmiştir. Enver Bey istifa mektubunu alıp bizzat kendisi saraya götürüp Sultan Reşad’a sunmuştur. Kamil Paşa’nın istifası Padişah tarafından kabul edilmiş ve aynı gün sadrazamlığa Mahmud Şevket Paşa getirilmiştir. Bâb-ı Âli Baskını Osmanlı Devleti’ndeki ilk hükümet darbesi olarak tarihimizde yerini almıştır.
