Sivas Kongresi Nedir? Ne Zaman Toplanmıştır?
Sivas Kongresi; Milli Mücadele dönemi içerisinde 4 Eylül ile 11 Eylül 1919 tarihleri arasında Sivas’ta gerçekleştirilen ve tüm ulus adına önemli kararların alındığı kongredir. Amasya Genelgesi‘nde Sivas’ta tüm yurdu kapsayan ulusal bir kongrenin yapılması kararlaştırılmıştır. Kongrenin hazırlıkları Haziran 1919’da başlamıştı. Ülkenin her tarafından gruplar bu kongreye temsilci gönderebilmek için çok çalışmaktaydılar.
İstanbul Hükümeti ve işgalci güçler daha kongre hazırlıkları devam ederken kongreyi engelleme girişimlerinde bulunmuşlardır. Bütün olumsuzluklara ve engelleme girişimlerine rağmen hazırlıklar tamamlanabilmiştir ve Sivas Kongresi 4 Eylül 1919 tarihinde toplanmıştır. Kongrenin ilk günleri verimsiz geçmiş. Küçük bir grup Mustafa Kemal’i kongreye başkan seçmek istemişlerse de sonuçsuz kalmıştır. Kongrede en çok konuşulan konulardan birisi manda ve himaye konusu olmuştur. Bunun sebebi ise Amerika’nın açıkladığı Wilson Prensipleri sonucu Amerikan mandasını isteyenlerin sayısındaki artıştır. Genel olarak Erzurum Kongresi tüzüğünün esas alındığı Sivas Kongresi, 11 Eylül 1919 tarihinde çalışmalarını bitirmiş ve aşağıdaki kararlar alınmıştır.
Sivas Kongresi Kararları, Maddeleri
1. Türkiye’nin sınırları Mondros Ateşkes Antlaşması ile belirlenmiş kabul edilmektedir. Bu sınırlar içindeki bölgeler bölünemez, parçalanamaz bir bütündür.
2. Osmanlı topraklarının bütünlüğünü, hilafet ve saltanatın güvenliğini sağlamak için kuva-yı milliyeyi etkin ve milli egemenliği hakim kılmak esastır.
3. Ülkeyi parçalama üzerine Rum ve Ermeni devletleri kurma girişimleri karşısında topyekun savunma yapılacaktır.
4. Gayrimüslim azınlıkların her türlü hakları ve güvenliği sağlandığından bunlara siyasi egemenliğimizi ve sosyal dengemizi bozacak ayrıcalıklar verilemez. Vatanın bütünlüğüne zarar verecek hiçbir öneri kabul edilemez.
5. Milli iradeyi temsil etmek üzere Meclis-i Mebusan’ın derhal toplanması gerekir.
6. Manda ve himaye kabul edilemez.
7. Memleketimizin iç ve dış bağımsızlığına saygı gösteren ve istila emeli gütmeyen herhangi bir devletin fennî, sınaî ve iktisadî yardımını memnuniyetle karşılarız.
8. Aynı gaye uğruna, ulusal direnişi gerçekleştirebilmek adına kurulan cemiyetler birleşmiş ve adı Anadolu ve Rumeli Müdafaa-ı Hukuk Cemiyeti olmuştur.
9. Mukaddes maksadı ve umumi teşkilatı idare için kongre tarafından bir Heyet-i Temsiliye seçilmiştir.
Sivas Kongresi Önemi ve Sonuçları
Sivas Kongresi ile beraber Erzurum Kongresi’nde alınan kararlar ulusal hale getirilmiştir. Tam bağımsızlık tekrardan vurgulanmıştır. Misak-ı Milli esasları şekillenmiştir. Erzurum Kongresi’nde Temsil Heyeti tüm Anadolu’yu temsil eder ifadesi varken, Sivas Kongresi’nde Temsil Heyeti tüm vatanı temsil eder ifadesi yer almıştır. İşgal karşısında tüm vatanın topyekun direneceği belirtilmiştir. Milli örgütlenme tüm vatana yayılmıştır, Milli Mücadele meşru ve örgütlü bir hareket haline gelmiştir. Erzurum’da seçilen Temsil Heyeti üyelerine altı kişi daha eklenmiştir. Bu kişiler; Kara Vasıf, Mazhar Müfit, Ömer Mümtaz, Hüsrev Sami, Hakkı Behiç, Ratıpzade Mustafa. Böylelikle Temsil Heyeti üye sayısı on altıya yükselmiştir.